Máire Ní Mhongáin

Bhí triúr mac agam a bhí oilte tóigthe,
Cé gur ghearr an lón dhom iad, céad faraor géar;
Mar d’fhág siad a máithrínn bhocht ag silt na ndeora
Gach aon lá Domhnaigh is a bhris a  croí.

Ní raibh suim ar bith agam ins an mac ba óige,
Cé go mba deas an t-ógánach é Peadar fhéin;
Ach an mac is sine acu sé a chráigh go mór mé
‘Gus mí ní beo mé le cumha in do dhiaidh.

Mo Pheadar muirneach a bhí oilte múinte
‘S a chuaigh ar chúntar a bheith ní b’fhearr;
Bhí gean na gcomharsan ort an fhad is bhí tú liomsa,
‘S nach mba ait an cúntóir thú amuigh le Seán.

‘S tá súil agamsa go bhfaighidh tú umhlaíocht
‘Gus pardún cumhachtach ó Rí na nGrást,
A thabharfas abhaile agam sibh ó slán gan chontúirt,
Mar is mór mo chumha-sa i ndiaidh mo mhaicín bán.

‘S dá bhfuil trua in Éirinn is mó ná mé anois
I ndiaidh an chéad mhac a chráigh mo chroí
‘Gur ag guibhe Dé a bhím agus ag iarraidh déirce
Mar scéal ní fhaighim uaibh ar mhuir ná ar tír.

Is nuair a fheicim gach bean acu is a gclann fré chéile
Go gcaillim mo radharc agus meabhair mo chinn
Is tá deireadh mo sheanchais agus mo chomhrá déanta
‘S ní labhród aon smid go dté mé i gcill.

Is nach mac gan cuntas thú anois dar liomsa
Nach dtiocfadh ar cuairt agam d’oíche ná lá
Gur chaith mé trí ráithe mhór ar fad go t’iompar
Agus chuaigh mé i gcontúirt leat aon oíche amháin.

Nach dtug mé scoil díbh  ‘gus beagán foghlaim
Gur d’léir mo chuntaíocht nach rinneas thar barr
Is nach beag a ghoileanns mo ghalra dumhach ort
Nó fébí cúige ina mbíonn sibh ann.

Cá bhfuil truaighe in Éirinn is mó ná mé anois
I ndiaidh an chéad mhac a chráigh mo chroí
A  d’oil  go cneasta sibh   gan  guth   ná náire
Fuair bia  ‘gus anlann deas glas a chionn 

Ach má’s sé an bás  a chlis orm agus a d’fhág faoi bhrón mé
Mar is iomaí geall mór a chur mé i gcill
Gurb é an fortún deireanach a  bhí dhá bharr agam
Gur gheal mo cheann-sa agus dhubh mo chroí

Is nach beag a ghoilleans mo ghalra dumhach ort
Is a liachtaí brón mhór  dul fré mo chroí
Gur dtáinig an tinneas orm agus chaill mé mórán
Is níl luach mo chónra agam anois faraor.

Ach ní hé sin is measa dhom ná d’fhág mé buartha
Ach rinne mé an pósadh ar m’ais aríst,
Gur bhain sé an chlann díom a bhí oilte tógtha
‘Gus d’fhág muirín óg orm  ‘s mé go lag ina gcionn.

Is dá bhfuil truaigh in Éirinn ach mac ‘gus máthair
Bheith ag goil le fána ar a chéile chóichín
A chuaigh go Sasana in san Arm Gallda
‘S gan fios a bpáighe ach beagán bia.

‘S dá mba i mBaile na Cille agam a bheadh a gcnámha
Ní bheinn chomh cráite ná a leath ina ndiaidh,
Ach mo chúig chéad beannacht libh go Ríocht na nGrásta
Mar a bhfuil sé i ndán dhom sibh a fheiceáil choíchín.